Yargıtayın Genel Bozma Sebepleri (Ceza)

                                                                                                                        Yargıtayın Genel Bozma Sebepleri(Ceza)

4-Sanığın Birleşen Dosya ya da Dosyalardan Savunması Alınmadan Hüküm Tesisi Suretiyle CMK m.191’e Aykırı Olarak Savunma Hakkının Kısıtlanması

 (Yargıtay 7. Ceza Dairesi 26.01.2021 Tarih 2018/1938 E. , 2021/817 K. Sayılı Kararı)

• Giriş

Sanığın savunma hakkı, adil yargılanma ilkesinin temel taşlarından biridir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 191. maddesi, sanığın savunma hakkının korunmasını hedefler. Ancak birleşen dosya ya da dosyalardan sanığın savunması alınmadan hüküm tesis edilmesi, bu hakkın ihlali anlamına gelebilir. Bu makalede, CMK m.191'e aykırı olarak savunma hakkının kısıtlanması durumu hukuki açıdan detaylı şekilde ele alınacaktır.

• CMK m.191’in Amacı ve Kapsamı

CMK m.191, sanığın savunma hakkını koruma altına alan düzenlemeler içermektedir. Bu maddeye göre, sanığın savunması alınmadan hüküm verilmesi yasaktır. Sanığın kendini savunabilmesi için gerekli tüm imkanların sağlanması, adil yargılanma ilkesinin bir gereğidir. Madde, adil yargılanma hakkının ihlal edilmemesi için sanığın savunma hakkının kısıtlanmaması gerektiğini vurgular.

• Birleşen Dosyalar ve Savunma Hakkı

Birleşen dosya ya da dosyalardan sanığın savunması alınmadan hüküm tesis edilmesi, CMK m.191’in ihlali anlamına gelir. Birleşen dosyalar, farklı suçlamaların tek bir davada birleştirilmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu durumda, sanığın her bir suçlama için ayrı ayrı savunma yapabilme hakkı bulunmalıdır. Aksi takdirde, savunma hakkı kısıtlanmış olur. Hukuk sistemimizde, sanığın tüm suçlamalar karşısında kendini savunabilmesi esastır.

• Hukuki Dayanaklar ve İlgili Emsal Yargıtay Kararları

CMK m.191       : Bu madde, sanığın savunma hakkını teminat altına alır ve sanığın savunması alınmadan hüküm verilmesini yasaklar.

Anayasa m.36: Adil yargılanma hakkını düzenler ve savunma hakkının ihlal edilmemesi gerektiğini belirtir.

           Yargıtay 7. Ceza Dairesi 26.01.2021 Tarih 2018/1938 E. , 2021/817 K. Sayılı Kararı 

"...Sanık ... hakkında birleşen 2014/1399 Esas sayılı dosyasında sanığın savunması alınmadan hüküm tesisi suretiyle CMK’nun 191. maddesine aykırı olarak sanığın savunma hakkının kısıtlanması,
Yasaya aykırı, sanıkların temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nun 321.maddesi uyarınca sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA,..."

• Savunma Hakkının Kısıtlanması Durumunda Hukuki Yollar

Savunma hakkının kısıtlanması durumunda sanığın başvurabileceği hukuki yollar şunlardır:

1. İstinaf Başvurusu  : İlk derece mahkemesinin kararına karşı bölge adliye mahkemesine başvurulabilir.

2.Temyiz Başvurusu: İstinaf mahkemesinin kararına karşı Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilir.

3. Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru: Anayasa’nın 36. maddesi gereği adil yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuru yapılabilir.

• Savunma Hakkının Önemi

Savunma hakkı, adil yargılanmanın temel unsurlarından biridir. Sanığın kendini savunabilmesi, hukuki sürecin adil ve tarafsız bir şekilde yürütülmesi açısından büyük önem taşır. Savunma hakkının kısıtlanması, adil yargılanma ilkesine aykırıdır ve hukuki sürecin güvenilirliğini zedeler.

• Sonuç

Sanığın savunma hakkı, adil yargılanma ilkesinin en önemli unsurlarından biridir. Birleşen dosya ya da dosyalardan sanığın savunması alınmadan hüküm tesis edilmesi, CMK m.191’e aykırı olup savunma hakkının kısıtlanması anlamına gelir. Bu tür durumlar, Yargıtay tarafından da hukuka aykırı olarak değerlendirilmektedir. Hukukun üstünlüğü ve adil yargılanma ilkeleri çerçevesinde, sanığın savunma hakkının korunması büyük önem taşımaktadır.